Snimak zuba u stomatologiji koristi se kao pomoćno dijagnostičko sredstvo. Uz njegovu pomoć stomatolog može da proceni stanje zuba i okolne kosti. Postoji više vrsta snimaka, ali dva koja se najčešće koriste u svakodnevnoj praksi su OPT snimak i retroalveolarni snimak.
OPT snimak zuba
Ortopantomogram (OPT ili ortopan) je snimak na kojem se u celosti vide gornja i donja vilica, zajedno sa okolnim koštanim strukturama. To je dvodimenzionalni prikaz kompletnog viličnog aparata. Može biti izrađen na filmu ili u digitalnoj formi na CD-u.
Ovaj snimak služi za procenu opšteg stanja usne duplje, ali nije dovoljno precizan za detaljnu analizu svakog pojedinačnog zuba. Na ortopanu možemo posmatrati:
-
položaj izniklih i neizniklih zuba,
-
kost u okolini zuba, patološke promene ili parodontalne džepove,
-
zdravlje kosti i eventualne lezije,
-
odnos gornjih zuba i sinusa, kao i moguće promene u sinusima,
-
stanje kosti nakon stomatoloških intervencija (vađenje zuba, ugradnja implanta),
-
prisustvo žarišta kod pacijenata koji se pripremaju za operaciju, zračenje ili hemioterapiju.
Važno je naglasiti da OPT snimak ne može da posluži za procenu stanja svakog pojedinačnog zuba, jer nije dovoljno precizan. U tu svrhu koristi se retroalveolarni snimak.
Retroalveolarni snimak zuba
Retroalveolarni ili ciljani snimak omogućava mnogo precizniju procenu svakog pojedinačnog zuba. Koristi se u sledećim situacijama:
-
otkrivanje karijesa,
-
procena prisustva hroničnog zapaljenja živca sa procesom na vrhu korena,
-
procena stanja zuba posle povrede,
-
kontrola tokom i nakon lečenja kanala korena (vađenje živca i završno punjenje kanala).
3D snimak zuba
Ovaj snimak se ne koristi svakodnevno, već samo kada je potrebna dodatna preciznost ili merenje struktura u vilici. Na 3D snimku moguće je uveličavati i meriti sve anatomske detalje.
Koristi se:
-
kod lečenja zuba, kada retroalveolarni snimak nije dovoljan,
-
kod planiranja ugradnje implanta – obavezan je radi preciznog određivanja mesta za ugradnju.
Koliko često je potrebno snimati zube?
Pitanje koje pacijenti često postavljaju jeste koliko često je dozvoljeno snimanje zuba i da li se stari snimak može ponovo iskoristiti. Ne postoji striktno određeno vreme za ponavljanje snimaka – ono zavisi od stanja zuba, uzrasta pacijenta i tegoba.
-
Kod dece: zbog brze smene zuba, nekada je potrebno češće snimanje, ukoliko lekar proceni da je neophodno.
-
Kod odraslih: ortopan snimak je validan do godinu dana od momenta snimanja.
-
Posle lečenja zuba: preporučuje se kontrolni retroalveolarni snimak nakon godinu dana.
-
Kod pacijenata sa parodontopatijom: ortopan snimak je potrebno uraditi na svake dve godine, radi praćenja stanja kosti i povlačenja desni.
