Parodontopatija (poznata i kao paradentoza) je oboljenje koje zahvata potporno tkivo zuba. To tkivo se naziva parodoncijum i čine ga desni, vilična kost, ligamenti i cement korena zuba. Sve ove strukture zajedno imaju ulogu u držanju zuba na svom mestu u vilici.
Paradentoza, pored karijesa, predstavlja jedno od najčešćih oboljenja u usnoj duplji, kao i vodeći uzrok gubitka zuba.
Kako nastaje parodontopatija?
Uloga zubnog plaka
Glavni uzročnik parodontopatije jeste zubni plak – meka naslaga na zubima koju čine ostaci hrane i mikroorganizmi.
Bakterije iz plaka deluju na desni tako što izazivaju njihovu upalu, poznatu kao gingivitis.
Vremenom se plak mineralizuje i prelazi u čvrstu naslagu – zubni kamenac. On deluje štetno na desni jer predstavlja skrovište za bakterije, ali i zato što vrši mehanički pritisak i povlači desni ka korenu zuba.
Od gingivitisa do gubitka zuba
Ovo je početni stadijum bolesti, koji, ako se ne tretira na vreme, prelazi u parodontopatiju. Upala se tada širi na okolnu kost, dolazi do njenog razgradjivanja, a potpora zuba slabi.
Formiraju se parodontalni džepovi, zubi postaju klimavi i gube stabilnost.
U terminalnom stadijumu paradentoze zubi mogu spontano ispasti – iako su potpuno zdravi u smislu odsustva karijesa.
Faktori rizika
Pored zubnog plaka, na razvoj parodontopatije utiču i:
-
loša oralna higijena
-
loša ishrana
-
genetska predispozicija
-
nepravilan položaj zuba
-
pušenje
-
dijabetes
Na šta treba obratiti pažnju
Parodontopatija daje brojne znake upozorenja koji ukazuju da je vreme da posetite stomatologa.
Najčešći simptomi
-
krvarenje desni – prvi znak zapaljenja
-
crvenilo i otok desni
-
osećaj stranog tela između zuba
-
povlačenje desni i izdužen izgled zuba
Krvarenje desni je signal koji ne treba ignorisati – neophodno je reagovati na samom početku, pre nego što se razvije potpuna klinička slika parodontopatije.
Kako se leči parodontopatija
Kada bolest već nastane, lek koji je trajno leči – ne postoji. Parodontopatija je progresivno oboljenje, a cilj terapije je zaustaviti njeno napredovanje i sačuvati zube.
Prevencija je ključ
Redovno održavanje oralne higijene i profesionalno čišćenje zuba kod stomatologa sprečavaju nastanak bolesti.
Najveća greška pacijenata je izbegavanje pranja zuba zbog krvarenja desni ili strah od skidanja kamenca.
-
Zube treba prati još temeljitije ako desni krvare, jer to znači da su bakterije prisutne.
-
Skidanje kamenca ne oštećuje zube – naprotiv, kamenac koji se ne uklanja izaziva mnogo veću štetu.
Terapijske procedure
Ako je parodontopatija već razvijena, njeno napredovanje se može zaustaviti kiretažom ili hirurškim tretmanom.
-
Kiretaža desni – dubinsko čišćenje džepova oko zuba, gde se uklanjaju bakterije i naslage koje pacijent ne može sam da odstrani.
-
Režanj operacija – hirurška metoda u kojoj se, pod lokalnom anestezijom, desni privremeno odvajaju od kosti, prostori čiste i pune veštačkom kosti, a desni vraćaju na svoje mesto.
Nakon gubitka zuba
Pacijentima koji su izgubili zube zbog parodontopatije savetuje se protetska nadoknada izgubljenih zuba, uz poboljšanje higijene i redovne kiretaže.
Na taj način se produžava vek trajanja preostalih zuba i čuva funkcionalnost usta.
